Neden Paylaşıyoruz // Why We Post sosyal medyanın kullanımı ve sonuçları üzerine global bir araştırma. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 8 ülkede 9 antropolog tarafından gerçekleştirilmiş. Bu antropologlar Çin’in sanayi ve kırsal kesminde, Türkiye’nin güneydoğusunda, Kuzey Şili’de, Tiriniad, İtalya, Brezilya, Hindistan ve İngiltere’de 15’er ay yaşayarak sosyal medyanın gündelik kullanımına ilişkin çıkarımlarda bulunmuşlar.

Çıkarımlar şöyle:

1. Sosyal medya bizi daha bireyci yapmaz.
2. Bazı insanlara göre sosyal medya eğitimden ayrı değil, eğitimin kendisidir.
3. Selfie’nin birçok farklı türü vardır.
4. Online eşitlik çevrimdışı eşitlik anlamına gelmez.
5. Sosyal medyayı yaratanlar yazılımcılar değil onu kullanan insanlardır.
6. Facebook gibi halka açık sosyal medya ağları muhafazakardır.
7. Eskiden sadece konuşurduk, şimdi fotoğraflarla konuşuyoruz.
8. Sosyal medya dünyayı daha homojen yapmaz.
9. Sosyal medya tüm işleri değil sadece sosyal işleri destekler.
10. Sosyal medya gruplar için kamusal ve özel arası yeni alanlar yaratır.
11. Sosyal medya bir iletişim alanı olmaktan çok insanların yaşadıkları bir yer haline gelmiştir.
12. Sosyal medyanın cinsiyet ilişkileri üzerinde bazen sahte hesapları kullanarak derin bir etkisi olabilmektedir.
13. Her sosyal medya platformu alternatif platformlar ve medya ile ilgili olduğunda anlamlı hale gelir.
14. Meme’ler yani caps’ler online hayatın ahlak polisleri haline gelmiştir.
15. Sosyal medyanın mahremiyet için tehdit olduğunu düşünürüz ama aslında bazen mahremiyeti artırır.

Çıkarımların sadece birkaç tanesi Türkçe’ye çevrilmiş ancak her birinin ülkeler bazında açıklamaları ve örnekleri var. Mesela kamusal ve özel alanlarla ilgili Mardin araştırmasında sosyal medyada aile fotoğraflarının paylaşılmasının günah ve ayıp olduğuna ilişkin bir blog yazısına rast geldim. İngiltere gibi ülkelerle kıyaslandığında gerçekten de Türkiye’den fotoğraf paylaşımı daha az diyor araştırmacı Elisabetta Costa. Costa, Mardin’de aile üyeleri ile arkadaşların davetli olduğu bir yemek organize edildiğinde, kişilerin fotoğraflarının paylaşımının çok nadir olduğunu, onun yerine iyi bir yemek fotoğrafının daha çok ilgi gördüğünü söylüyor. Böylece sosyal hayatın ne kadar zengin ve varlıklı olduğu gösterilirken aynı zamanda da aile ve arkadaşlar gizli tutuluyor. Tabii, buradaki sınırlarda da değişim görmek mümkün. Gençler arasındaki sosyal medyada şöhret olma arzusu ve görünürlük isteği çok fazla. Facebook’ta bir fotoğrafını paylaşan kişi hemen arkadaşlarına mesaj atıp fotoğrafının beğenilmesini isteyebiliyor.

Costa, Türkiye’de Facebook’un hava atmak için kullanıldığını düşünüyor. Popülerlik ve şöhret arzusu ile insanlar özel alanlarını giderek daha fazla kamuya açık online alanlarda paylaşıyor. Dini normların çoğu da hiçe sayılıyor.

Türkiye ile ilgili araştırmanın tüm videolarına buradan ulaşabilirsiniz.

Bu arada araştırmadaki tüm verileri ve bilimsel dayanakları bir e-kitapta toplamışlar, şu linkte yer alıyor. Söylentiye göre kitap 6 ay içinde 25.000’den fazla indirilmiş.

Neden Paylaşıyoruz araştırmasının bir de ücretsiz kursu var, 16 Ocak’ta başlayacak. Ben kayıt oldum, ilginizi çekiyorsa siz de buyrun.